افغانستان گره کور سیاست

نویسنده و تحلیلگر : عبدالبصیر صهیب صدیقی

تاریخ انتشار : 05.02.2023

مدخل : با در نظر داشت حالات و اوضاع منطقه ، افغانستان در سیاست منطقه و جهان به یک گره کور تبدیل شده است.

 تاریخ بلافصل گذشتۀ افغانستان و خیلی نزدیک نشان میدهد که در افغانستان نهاد سیاسی بر اساس یک تعامل اخلاقی و حقوقی شکل نگرفت و سکان رهبری به قدرت های مصنوعی در افغانستان داده شد که تکیه گاه

.قدرت های مصنوعی حمایت مالی و نظامی بیرونی بود به همین جهت نیروهای نظامی ایالات متحده و ناتو ( جامعۀ جهانی ) در یک اشتراک منافع بر اساس تأمین امنیت در کشور هایشان حضور یافتند .

  نهاد سیاسی برآمده از تعامل قدرت های مصنوعی در ارائه خود به حیث یک نهاد مستقل روز تا روز به اضمحلال رفت تا اینکه با در نظر داشت این عدم توانائی و عوامل داخلی و بیرونی توافق نامۀ دوحه بین ایالات متحده امریکا و طالبان در 2020 شکل گرفت ، نیرو های ایالت متحده و ناتو از افغانستان خارج شدند و نظام که بر توانائی های مصنوعی ابتناء داشت از هم فروپاشید و سقوط کرد

 ـ با دلایل معلوم ، طالبان بر افغانستان مسلط شدند ( بدون اینکه کنفرانس بین الافغانی اهتمام شود ) یعنی اینکه کنفرانس بین الافغانی باید نهاد سیاسی را توافق میکرد که واقع نشد.

 ـ پس از تسلط طالبان بر افغانستان ، جهان سیاست ( مشاهده و انتظار ) را درپیش گرفتند که در واقع آزمونی برای تأئید طالبان اعلام شد که دیده شود که طالبان با مواد توافق نامۀ دوحه پابند اند یا نه .  یعنی ( تعامل مثبت با سیاست جهانی ، گسست از گذشتۀ افراطگرائی ، قطع رابطه با گروه های افراطگرا ، مراعات حققوق بشر ،  به رسمیت شناختن تنوع و تکثر سیاسی ،مراعات حق تحصیل دختران و حق اشتغال و کار  زنان ) را مراعات می کنند ؟

 ـ در همۀ این موارد طالبان نتوانستند که انتظارات جهانی را در به رسمیت شناخته شدن برآورده سازند ، زیرا که فکتور عدم تجانس در بین طالبان برجسته و چشمگیر است و این عدم تجانس است که مانع عمدۀ تعامل مثبت طالبان با جهان است همان که در داخل سد راه تنوع و تکثر سیاسی  است.

 ـ تلاش های جهانی به رهبری ایالات متحدۀ امریکا در شرایط کنونی بر این ترکیز دارد که قال این عدم تجانس بر کنده شود.

باید خاطر نشان کرد که زمانی صفت عدم تجانس را به طالبان نسبت میدهیم ، منظور این است که  آن بخش طالبان که رنگ برجسته و فعال  در مذاکرات دوحه داشتند  و هم چنان در ظل حمایت پاکستان  قرار دارند ،بنابر دلایل اشتراک اهداف ، و اشتراک در فهم افراطی از دین ، با دیگر گروه های افراطگرا در رابطه اند و همکار همدیگر بوده اند.

 ـ حال تلاش ها بر این متمرکز اند که این عدم تجانس باید به اختتام خود برسد و مختومه اعلان شود و در این رابطه به جریانات خبری مراجعه می کنیم که مرتبط به تحقق این هدف اند.

 ـ به تاریخ 30 جنوری 2023 در روزنامۀ آنلاین ( دی ایکسپریس تریبیون )  خبری به این عنوان جلب نظر می کند که :

https://tribune.com.pk/story/2398438/us-seeks-consensus-against-afghan-taliban-after-deviation-from-doha-deal( امریکا پس از انحراف از توافق نامۀ دوحه در صدد اجماع برضد طالبان در افغانستان است

 ـ  توماس ویست نمایندۀ مخصوص ایالات متحدۀ امریکا برای شکل دادن یک استراتیژی نو در رابطه با افغانستان ساسلۀ از جلسات را در اسلام آباد برگزار کرد.

 ـ این جلسات به منظور ایجاد اجماع  بین بازیگران کلیدی در منطقه و بین المللی برضد تسلط طالبان در افغانستان است  و دلیل عمدۀ نیاز شکل گیری این اجماع ممنوعیت تحصیل و کار و اشتغال زنان ذکر شده است که طالبان این ممنوعیت را بالفعل ساخته اند.

 ـ این موضوع در سیاست جهانی نسبت به افغانستان برجسته است که سیاست های تندروانۀ طالبان امکان به رسمیت شناختن را از بین برده است.

 ـ توماس ویست اظهار داشت که به آلمان و سویس نیز سفری خواهد داشت تا با شرکاء، افغانها و سازمان های کمک رسانی مشورت های داشته باشد ( این سفر ها تحقق یافتند ).

 ـ این سفر آقای توماس ویست همزمان با حملۀ انتحاری مرگبار در پیشاور بود.

https://www.dawn.com/news/1734948/pakistan-expects-sincere-cooperation-from-afghanistan-on-addressing-terrorism-fo ـ روزنامۀ آنلاین دان تاریخ 02.02.2023 خبری تحت عنوان ( پاکستان انتظار همکاری صمیمانه مقابلۀ با تروریزم  را از افغانستان دارد ) از طریق  دفتر وزارت خارجۀ پاکستان/ روز پنجشنبه این اظهارات صورت گرفت تا در برابر تروریزم اقدامات جدی صورت گیرد

 ـ این اظهارات در قفاء از اظهارات امیر خان متقی سرپرست وزارت خارجۀ افغانستان ابراز شد ، زمانیکه متقی گفت « که پاکستان نباید عامل بمب گذاری انتحاری پیشاور را به گردن کابل بیندازد.» این انفجار به تاریخ 30 جنوری در منطقۀ سرخ پیشاور رخ داد  ، جایکه 300 تا 400 نمازگزار اجتماع کرده بودند و حدود 101 کشته برجای گذاشت.

تحریک طالبان پاکستان در اول مسؤلیت انفجار را برعهده گرفتند و بعد از آن فاصله گرفتند.

 ـ در این رابطه به گزارش طلوع نیوز امیر خان متقی گفت که « هیچ پایگاهی تروریستی در در افغانستان وجود ندارد و از خاک این کشور علیه کشور های دیگر استفاده نخواهد شد » ما از وزرای پاکستان می خواهیم که برف بام خود را بر بام دیگران نیاندازند. آنها باید مشکلات خود را در کشور خود شان برسی کنند.

https://tribune.com.pk/story/2399009/islamabad-asks-kabul-for-concrete-actions-against-ttp ـ  باز هم خبری از روزنامۀ آنلاین دی ایکسپریس تریبون  تاریخ 02.02.2023 به این عنوان که ( اسلام آباد از کابل خواهان این است تا برضد تاریک طالبان پاکستان اقدامات عملی انجام دهد )

 ـ پاکستان روز پنجشنبه از دولت مؤقت افغانستان خواست تا در برابر گروه های تروریستی اقدامات عملی را انجام دهد . این درخواست بعد از حملۀ تروریستی مرگبار در پیشاور ، صورت گرفت.

 ـ اظهارات سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان ممتاز زهرا بلوچ در رابطه با افغانستان محطاطانه است.

 ـ دی نیشن روزنامۀ آن لاین دیگر پاکستان به تاریخ 05.02.2023 تحت این عنوان خبر نشر کرد که :

https://www.nation.com.pk/04-Feb-2023/pakistan-to-make-an-example-out-of-terrorists-shedding-blood-of-citizens ـ ( نمایندگان پارلمان به دنبال استراتیژی گسترده تری برای مهار تروریسم هستند.)

https://www.dawn.com/news/1735198/pakistan-us-anti-terror-talks-from-next-month-says-bilawal ـ روزنامۀ آن لاین دان تاریخ 04.02.2023 این خبر را در خود دارد ( بلاول وزیر امور خارجۀ پاکستان می گوید که : مذاکرات ایالات متحدۀ امریکا و پاکستان برضد تروریزم ، از ماه آئینده آغاز خواهد شد.

 ـ بلاول در زمان اقامت یک روزۀ خود در واشنگتن برای شرکت در بریک فاست پریر سالانه دیدار جداگانه با دریک شولیت مشاور وزارت امور خارجۀ ایالات متحدۀ امریکا داشت.

 ـ دریک شولیت به بلاول از همکاری ایالات متحده با پاکستان در مبارزه برضد تروریزم اطمئنان داد و این همکاری را به نفع همه تعبیر کرد.

https://timesofindia.indiatimes.com/world/pakistan/pakistan-to-seek-afghan-taliban-leaders-help-to-control-ttp/articleshow/97601059.cmsـ به تاریخ 04.02.2023 دی تایمز اف اندیا تحت این عنوان در رابطه با افغانستان و پاکستان خبر دارد که ( پاکستان از رهبر طالبان در کنترول تحریک طالبان پاکستان  کمک خواست.

نتیجه : همه جریانات نشان از این دارند که انکشافات جدی امنیتی و سیاسی و نظامی در راه است که در این انکشافات عدم تجانس طالبان آماج فعالیت های دپلوماتیک قرار دارد تا از بدنۀ طالبان تعاملگرا  طالبانیکه سد راه تعامل مثبت با جامعۀ اند  و عامل عمدۀ  عدم عملی کردن مواد مورد توافق در دوحه اند ،جدا شوند و راه به یک مشارک سیاسی در حد یک تنوع باز شود و بر تداوم مبارزه بر ضد افراطگرائی ترکیز صورت گیرد.