ازمتن انکشافات سیاسی منطقه ، نگاهی به صلح در افغانستان.

نویسنده : عبدالبصیر صهیب صدیقی

بخش دوم

تاریخ انتشار: 18.10.2019

در آغاز بخش دوم ضروری و اهم به نظر می‌آید که عطفی بطور خیلی مختصر و خلاصه بر استراتیژی اعلان شده در 21.08.2017 از طرف رئیس جمهوری ایالات متحدۀ در مورد فغانستان ، داشته باشیم و بعد با در نظر داشت سوابق مشخص و تعیین کننده در بستر تحولات منطقه ئی و زوایای دید جهانی بر قضایای جاری در منطقه ، نگاه شفاف و روشنی را برصلح ، ثبات و امنیت در افغانستان ترسیم کرد .

1 ـ دست آورد حضور نیروهای امریکائی در افغانستان پیر.وزی واضح باید باشد.

2 ـ حمله بر دشمنان.

3 ـ شکست داعش.

4 ـ خورد کردن سازمان تروریستی القاعده.

5 ـ جلوگیری از ایستیلای مجدد  طالبان در افغانستان.

این پنج مورد فشرده و خلاصۀ استراتیژی رئیس جمهوری آمریکا آقای ترامپ است که در تاریخ متذکره اعلام شد

به ظاهر چنان می نماید که در این استراتیژی جای برای صلح و آشتی و مصالحه نیست و ماشین جنگی آمریکا و نیرو های متحد تحت فرمان آمریکا تا ریشه‌کن ساختن دشمنان بخصوص دشمنانی که خطر جدی به امنیت و منافع آمریکا و متحدانش اند ، فعالانه در جنگ حضور دارند و تا آئنده های نا معلوم جنگ استمرار می یابد.

اما با کمی دقت دریافته می‌شود که مورد 5 ام پنجم در رابطه با تحولات و انکشافات سیاسی در منطقه جای وسیعی برای مذاکرات صلح در افغانستان را آماده می‌کند وبا دو امکان شرایط این را بوجود می‌آورد تا با معقولیت های سیاسی و حضور عاقلانه در این دو امکان صلح و ثبات را در منطقه تضمین کرد و ریشه‌های جنگ را خشکانید. و حال باید این دو امکان مشخص شوند که عبارتند از:

الف ـ یک امکان مورد پنجم همان امکانی برای صلح و ثبات در افغانستان و منطقه است که طالبان در گسست و انفصال از گروه های تروریستی چون سازمان القاعده تعریف شوند و خود طالبان این تعریف را در عمل نشان دهند و تصدیق کنند.

این امکان صلح ، همان امکانی است که طالبان در مذاکرات دوحه عهد و پیمان کردند و این امکان مهم و اصلی، یک عهد ضمنی را نیز در بر دارد که طالبان باید دربرابر داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان بجنگند و به مخالفت و جنگ در برابر سازمان های تروریستی استمرار دهند.

باید خاطر نشان ساخت که لازمۀ این عهد ضمنی که همان جنگ طالبان در برابر داعش و دیگر گروه‌های تروریستی این است که طالبان مسلح در فاز صلح در صفوف نیرو های دفاعی و امنیتی تنظیم شوند و این کار از عهدۀ یک حکومتی با درجۀ بالائی از مشروعیت است که در گفتگو های بین الافغانی که اگر صورت گیرد مورد بحث جدی خواهد بود .

ب ـ امکان دیگری که برای صلح و ثبات در افغانستان و منطقه در این مورد بنظر می‌رسد این است که طالبان باید بگونۀ یک اندماج سیاسی و اجتماعی در اجتماع و هم در منطقه در انطباق با پارامتر ها و شاخص های مشخص حضور یابند ، نه به شکل یک ایستیلای مجدد به شکل حذف گروه‌های دیگر سیاسی ، ایستیلای که مشخصۀ آن مصدوم ساختن پلورالیزم یا کثرتگرائی تنظیم شده در چوکات قانون اساسی افغانستان باشد پذیرفتنی نیست.

مذاکرات دوحه نشان داد که طالبان این امکان دوم صلح و ثبات در افغانستان و منطقه را صحه گذاشتند و پیذیرفتند که به صورت جزء یک پلورالیزم و یا کثرتگرائی منطبق به قانون اساسی افغانستان باشند.

صلح در افغانستان و ثبات در منطقه در سیاست خارجی آمریکا اگر دقت کنیم پایه و اساس خود را در صحبت های جنرال دانفورد رئیس ستاد نیرو های آمریکا ، در مجلس کمیتۀ نیرو های مسلح آمریکا ، دارد که در بخش اول این مقال به وضوح از آن تذکر رفت.

و هم چنان تحولات و انکشافات سیاسی ، اقتصادی ، نظامی در منطقه زمینه‌ساز این شده‌اند تا نوعی همگرائی رقم بخورد که تنش ها را به حد اقل رساند و یا در روابط اقتصادی و تجاری در منطقه خللی وارد نشود.

به برخی از این تحولات در گذشته ، مروری می‌کنیم تا خوانندۀ عزیز در مواجهه با تحولات جاری و انکشافاتی که در جریان اند و یا انکشافاتی که در آئنده رخ خواهند داد و میدهند و دلایل شانرا در حوادث گذشته دارند انسجام ذهنی خود را حفظ کند و به استنباط صحیح و درست و منطقی برسد.

1. روابط همگرایانۀ ایالات متحدۀ آمریکا و هند:

   معاهدۀ 2005 شامل وارد ذیل:

   الف ـ مبادلات تجهیزات و کالا های دفاعی

ب ـ تمرینات نظامی مشترک.

ج ـ تبادل پرسونل

د ـ اشتراک و همکاری در امنیت دریائی.

ر ـ عملیات بر ضد دزدان دریائی.

بر اساس تفاهم دفاعی سال 2005 بین ایالات متحدۀ آمریکا و هند تفاهم دفاعی 2015 شکل گرفت .

تجارت و تبادل کالا های تجارتی بین آمریکا و هند به شگوفائی ونق قابل ملاحظه رسید یعنی از حود 5.6 بلیون دالر در سال 1990 به 66.9 بلیون دالر در سال 2014 رسید.

صادرات کالا از هند به آمریکا از جنوری تا سپتامبر 2015 به 34.57 بلیون دالر بالغ شد.

صادرات کالا از آمریکا به هند در همین مدت زمان بالغ بر 16.54 شد.

سفر های بسیار مهم در روابط آمریکا و ند :

الف ـ دیدار ناریندرا مودی صدراعظم هند از 26 تا 30 سپتامبر 2014 از ایالات متحدۀ آمریکا ، انکشاف مهم سیاسی در منطقه بود. درین سر مودی با بارک اوباما ، اعضای کاگرس و رهبران سیاسی و هم چنان با جامعۀ جاری و صنعتی ملاقات ها داشت.

ب ـ سفر بارک اوباما به هند از 25 تا 27 جنوری به حیث چیف گست در تجلیل از روز جمهوری هند.

در این سفر اعلامیۀ دوستی بین دومملکت صدور یافت و این اعلامیۀ دوستی به اعلامیۀ دهلی مسمی شد.

مواد اعلامیۀ دهلی شامل موارد ذیل اند:

1. یک چشم انداز مشترک استراتیژیکی در رابطه با آسیا ، اوقیانوس ، بحر هند.

2. دیالوگ استراتیژیک بین وزراء خارجه و تجارت معطوف به روابط دومملکت در امور خارجی و تجارت.

3. برجستگی روابط آمریکا و هند که در چوکات روابطی تنظیم شدند که به روابط تنظیم شدۀ 2005 بر می‌گردند

   2 ـ شکل گرفتن روابط همگرایانه بین پاکستان و روسیه.

پس از اختتام جنگ سرد بین شرق و غرب ، پاکستان جایگاه استراتیژیک خود را در سیاست خارجی ایالات متحدۀ آمریکا از دست داد و ای رابطه دچار نوسان و فراز ونشیب های فروان شد تا اینکه پاکستان در یک همگرائی با روسیه قرار گرفت ا وجودیکه با چین نیز روابط تنگاتنگ اقتصادی نظامی دارد که نمونۀ بارزروابط اقتصادی چین و پاکستان بندر استراتیژیک گوادر در ساحل میکران است.

روابط ایالات متحدۀ آمریکا و هند رول منطقه ئی پاکستان را تقلیل بخشید و پاکستان از اینروابط خشنود نبود ، پس پاکستان روابط با روسیه را بنفع خود دید و هم چنان روسیه نیز روابط با پاکستان را در تعاملات منطقه ئی و جهانی به نفع خود ارزیابی کرد.

سرانجام با سفر صدراعظم روسیه میخائیل فرادکوف در سال 2007 به اسلام آباد رسما آغاز ش و تا سال 2011 این روابط به حدی انکشاف کرد که بر مبنای آن پاکستان و روسیه ، آمریکا را نیروی بی ثباات کننده در منطقه خواندند.

آنچه در روابط پکستان و روسیه بارز و چشمگیر به نظر می‌آید عبارتند از :

1. تقلیل نفوذ آمریکا در منطقه بخصوص آسیای جنوبی ( اختتام جنگ در افغانستان و تقلیل نفوذ آمریکا در منطقه).

2. انکشاف روابط روسیه و پاکستان در یک همگرائی هم آهنگ.

3. بطور کلی مهار آمریکا .

4. کاهش وابستگی پاکستان به آمریکا در راه اندازی اولین تمرین نظامی بین روسیه و پاکستان در سپتامبر 2016.

5. در 16 پریل 2018 خرم دستگیر وزیر دفاع پاکستان به نقل از خبرگذاری اسپوتنیک ، اعلام داشت که پاکستان خریداری جنگنده های سو 35 و تانک های تی 90 را از روسیه برنامه‌ریزی کرده است.

6. سفر وزیر خارجۀ پاکستان به روسیه در 20 فبروری 2018 و انتقاد از حضور دراز مدت آمریکا در منطقه.

7. یک توافق مهم بین روسیه و پاکستان این است که عملیات و اقدام‌ها بر ضد تروریزم نباید حاکمیت دولت های ملی را نقض کند

8. کشته شدن 24 سرباز پاکستانی در 24 نومبر در 2011 سبب شد تا زبان انتقاد پاکستان به سوی آمریکا دراز شود ، وزیر خارجۀ سرگئی لاوروف نیز مدافع موضعگیری پاکستان شد و این فاع نیز سبب شد تاروابطه پاکستان و روسیه بیشتر دوستانه شود. ادامه دارد……..