Dari

حس مشترک Sesus communis, common sense منبع : روش و حقیقت (از هانس جورج گادامر) مترجم : عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ انتشار : 30.06.2024 بحث در رابطه با حس مشترک نتیجۀ تأملی است که بر سنت اومانیستی یا اومانیزم صورت گرفت که آغازیدنگاه آن مرقومۀ ویکو است          (بر اساس مطالعات زمان ما)De nostritemporis studiorum ratione   مرقومۀ ویکو بنام آغاز این تأمل است دفاع از اومانیسم که ویکو Vico می‌کند ، همانطور که عنوان نشان میدهد بر تعالیم یسوعی jesuitische Pädagogik ابتناء دارد و در تقابل با یانسنیسم Jansenismus است. مانیفیست آموزشی ویکو مانند یک پیش نویس او از یک علم جدید بر اساس حقایق قدیمی اساس گذاشته شده است. بنابرین ویکو بر Sensus Communis und eloquentia (حس مشترک و ایده آل انسانی فصاحت ) استناد می کند، عناصری که قبلاً در مفهوم باستانی و کلاسیک تعقل و خرد وجود داشتند.

بسم الله الرحمن الرحیم رابطۀ حج با صلح جهانی نویسنده عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ انتشار : 28.05.2024 به مناسب فرارسیدن ایام مبارک حج و مراسم حج سال 1445 هجری قمری اهتمام حاضر را خدمت شما عزیزان گرامی وطنداران آزاده تقدیم میدارم. حج و مراسم حج و عمره مفاهیمی زیادی را در بر دارند که به نحوی آشکار با هستی انسان رابطه و پیوند ناگسستنی دارند ، آنجا که هستی انسان در کشمکش غرایز و آرزو های که بر غرایز ابتناء دارند ، غرایزی که خود خواه و جاه طلب اند ، جنگ افروز و در ستیج ستیز در صحنۀ تاریخ چنگ و دندان خونین دارند ویا از خود و از شخصیت اخلاقی خود که بر اعتقاد توحیدی ابتناء دارد ثبات و استمراریت نشان میدهد ودر مطابقت با آموزه های وحیانی خود را تعریف می‌کند و در مبارزه در برابر سرکشی های غرایز مصمم تر می‌شود تا آن‌ها را متعادل سازد و یا از خود بیگانه‌ای که در از خود بیگانگیalienation هستی و رابطه‌های هستی‌اش را تا حدی فراموش کرده است و تمایل به بازگشت به خود دارد مراسم حج و عمره باز تعریف و خود شناسی به انسان آموزش میدهد که پی آمد آن صلح درونی و بیرونی است یعنی اینکه انسان در این باز تعریف و خود شناسی صلح و آرامش درونی خود را باز تعریف می‌کند و باز می‌یابد و در مناسبات اجتماعی با دیگران کاخ مجلل و پر شکوه صلح را بر ویرانه های از خود بیگانگیalienation تعمیر می‌کند و بر سر در آن با قلم حقیقت…

بسم الله الرحمن الرحیم عقل حاکم و عقل خادم نویسنده : محمد عمار خان ناصر مترجم : عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ انتشار : 20.05.2024 بحث جالب بر سر اینکه در مورد جواز عقلی زنا یعنی رضایت جنسی بدون محدودیت در حدود اجتماعی بین متکلمین در تاریخ اندیشه خود را ثبت کرده است به این مفهوم که آیا این عمل صرف نظر از ممانعت شرعی ، از دید عقلی هم ناپسند و ممنوع است ؟ در این رابطه دو موضعگیری متضاد در دو مکتب توسط دو فقیه مطرح شده است که عبارتند از :نویسنده 1 ـ فقیه مکتب حنفی امام ابوبکر جصاص رحمه الله علیه. 2 ـ فقیه مکتب شافعی امام الکیا الهراسی رحمه الله علیه. دیدگاه امام جصاص رحمه الله علیه بر این تمرکز دارد که زنا از دید عقلی هم مذموم است زیرا تأثیر اجتناب ناپذیر بر نسب فرزند ، نفقۀ فرزند و کفالت و در رابطه با این مقوله‌ها ، دارد. جدائی و تجرید کردن لذت جنسی مرد و زن در یک رابطۀ جنسی از این موارد و بر درستی رابطه اذعان کردن ، با در نظر داشت مصالح جامعۀ بشری ، از دید عقلی درست نیست. الکیا الهراسی رحمه الله علیه این را زیر سؤال می‌برد که برای اجرای برخی از احکام شرعی اثبات نسب لازم و ضروری است . الکیاء الهراسی این سؤال را مطرح می کند که برای اجرای برخی از احکام شرعی اثبات نسب لازم است، در صورت نبودن آنها، صرف تشخیص نسب لازم نیست. اگر این سؤال مطرح شود که تربیت و نگهداری…

بسم الله الرحمن الرحیم افکار علامه اقبال لاهوری نویسنده : داکتر پروفیسور  عابد صدیقی مترجم : عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ انتشار: 19.01.2024 علامه اقبال لاهوری شخصیت برجستۀ شرق ، فیلسوف و شاعر و نظریه پرداز در عرصۀ دانش دینی فصلی از از کتاب دانش شرق که باید خوانده شود و نظریاتش در پرتو علوم جدید به نقد گذاشته شود تا این فصل از کتاب دانش بیشتر پربار و کار آمد شود. بهترین شیوه در این راستا مطالعۀ دقیق خطبات این شخصیت بزرگ است که تحت عنوان ( احیای فکر دینی در اسلام ) گردآوری شده‌اند . برای یک مقدمه بهتر است که از تفسیر مختصر خطبات که توسط پروفیسور عابد صدیق به رشتۀ تحریر درآمده استفاده کنیم و بعد به عناوین خطبات ( احیای فکر دینی در اسلام ) نظر دقیق انداخت . جائزۀ مختصر افکار علامه اقبال در مرقومۀ پروفیسور عابد صدیق بر گرفته از خطبات علامه اقبال است ، این مرقومه به زبان اردو رقم زده شده است که ترجمۀ یا برگردان آنرا به طور اختصار تقدیم میدارم.

: تذکر قابل توجه .این عنوان اصلاح و اختصاری از همان عنوان اهمیت سنت است که پی دی ایف آن قبلا به غرض مطالعۀ علاقه مندان بحث های علمی ـ دینی در ویب سایت تحلیل ارائه شده است در ارائه قبلی خواندن متن با استفادۀ فونتی که معمول نیست ، معضلات زیاد داشت و در این تلاش سعی گردید تا هم فونت دیگر انتخاب شود و هم اختصار لازم صورت گیرد تا انسجام موضوعات موردبحث در یک بافت قابل فهم باشند. سنت و احادیث مبارک رسول الله  صلی الله  علیه و سلم بخش اساسی فهم دینی  اسلامی اند بدون آن‌ها فهم دینی (اسلامی)  میسر نمی‌آید و بخصوص زمانیکه تأویل کننده و مفسر یا فاعل شناسائی اندیشه‌های خود را بر متن تحمیل کند ، تعدد و تکثر برداشت تأویلی و تفسیری محتوم است و آن تعدد و تکثر تأویلی وقتی باهم متضاد می‌باشند در اجتماع بشری راقم مناسبات تباعدی و متخاصم و متضاد می‌گردند و از اینجا است که راه برای جنگ‌ها و تخاصمات باز می‌شود و به جنگ و پدیده‌های مرتبط به جنگ که بر اغراض و امیال انسانی ابتناء دارند تقدس می‌بخشد که در نتیجه این جنگ و پدیده‌های مرتبط به آن اساسات زندگی صلح آمیز انسان‌ها را تخریب می‌کنند و لهیب این جنگ خانمان سوز چنان گسترده می گردد که هست و بود انسان را می سوزاند و به خاکستر مبدل می سازد چنانکه تجارب زیستۀ انسان ها نشان میدهند و این در صورتی است که بدون مراجعه به سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم فهم دینی…

تفسیر و تأویل نویسنده و مترجم : عبدالبصیر صهیب صدیقی مأخذ و منبع : تفسیر الکشاف  جلد اول تاریخ انتشار : 08.10.2023 پرداختن به موضوع تفسیر و تأویل در فهم متون معتبر دین اسلام ( بخصوص قرآنکریم و احادیث و سنت مطهر رسول الله صلی الله علیه وسلم )از اهمیت اساسی و ویژه برخوردار است . عدم تفکیک واژه‌های تفسیر و تأویل در مواردی که باید تفکیک شوند ، فهم را انسجام و دقت عاری می‌سازد پراگندگی ، پاشانی و ابهام را در فهم سبب می‌گردد. با در نظر داشت تفکیک این دو لفظ یا واژه است که چگونه معانی تثبیت می‌شوند و یا هم تکثر و تنوع معانی محتمل در انطباق با متن رخ میدهند . تفکیک این دو واژه این را ممکن می‌سازد که پویائی اندیشۀ تفکر اسلامی را در تنوع و تکثر برداشت‌ها و استنباطات که جواز آن‌ها را خود متن میدهد تبیت کرد و کثرتی که بر وحدت ابتناء دارد ، آنرا تثبیت کرد.

بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ نگاه قرآن در رابطه به زن تبعیض‌آمیز نیست(بخش اول) نویسنده : سلیم صائب بخش اول تاریخ انتشار: 29.07.2023 اعتبار بخشی قرآن به مرد و زن متوازن و منصفانه است. نگاه قرآن در رابطه به زن و مرد متوازن و عادلانه است. قرآن تفاوت‌های فزیولوژیکی را نشانۀ برتری یک‌طرف بر طرف دیگر به حساب نمی‌آورد؛ زیرا اصل و سرچشمه¬ی وجود همه ی انسان‌ها یکی¬است و همه خاکی و آدمی‌نژادند؛ اما وقتی سخن به تفسیرها و فهم‌های بشری می‌رسد، متأسفانه باورهای ما شیرازه پیدا می‌کنند و جایگاه زنان در اسلام به رنگ خاکستری درمی‌آید و عامدانه به زیر کشیده می‌شود. آنانی که در گذر تاریخ چلچراغ‌هایی را برای فهم کتاب خدا روشن کرده‌اند، همه ظرفیت‌های بزرگ و قابل‌احترام‌اند؛ اما از این نکته نباید غافل بمانیم که آدم‌ها همه فرزندان زمانه¬ها و محیط‌های اجتماعی خویش‌اند. رویکرد ما انسان‌ها اغلباً معلول محیط‌ها و فرهنگ‌هایی‌است که ما در آن¬ها چشم به دنیا گشوده، تربیت‌دیده، رشد کرده و بزرگ‌شده‌ایم. استثنا در این میدان، یک رویداد نادر و شاید معدوم است. بنا به همین دلیل هندوان هندو، یهودیان یهودی و مسلمانان همیشه، مسلمان باقی می‌مانند. این قصه در درون گرایش‌های دینی، مذهبی و فرهنگی معین، نیز صدق می‌کند. وقتی فردی در محیط تربیتی خاص و معینی آموزش ببیند، لاجرم در همان بیشه پهلو می‌زند و از همان آب و گل دفاع می¬نماید و اینجاست که شیخ‌های عربستان سعودی شیعیان را رافضی و کافر می¬خوانند و آخندهای شیعی سنی¬ها را ناصبی و حرام‌زاده می¬دانند. پس می‌توان گفت که آدم‌ها همه و یا اغلباً فرزند…

بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ عقیدۀ توحیدی در یونان باستان نویسنده : عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ انتشار : 24.06.2023 1 ـ اهمیت بسزای دارد که در تعمق و نظر موشگافانه بر تاریخ یونان باستان عقیدۀ گمشدۀ توحیدی را یا به صورت واضح و یا هم نشانه‌های انرا در یابیم و فهم کنیم. 2 ـ این مورد که بخشی از مطالعۀ سیر اندیشه که به اخلاقیات ارسطوئی اختصاص دارد نیز حرف و حدیث واضح از توحید و نشانه‌های آن در رابطه با اخلاقیات دارد. 3 ـ گزاره های متافزیکی و اخلاقی دستگاه فکری ارسطو دریک بافت واحد قرار ندارند و یک مجموعۀ متضاد را نشان میدهند. 4 ـ در بخش متافزیک ، ارسطو به جنبانندۀ ناجنبیده معتقد است است که تعداد این جنبانندۀ ناجنبیده به بیش ازچهل بالغ می‌گردد 

  بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ سوسیالیزم اسلامی نویسنده : عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ انتشار : 12.05.2023 افغانستان سرزمین آزادگان ، دیار درد ها و رنح ها ، دیار که ایتام اش یعنی یتیم هایش در فقدان پدران شان هنوز اشک های گرم برگونه های رنگ پریده دارند ، مادران و پدران ، خواهران و برادران در غم کشته شده هایشان و عزیزان معیوب شان دل های حزین دارند. با وجود این همه درد ها و آلام براین مفتخر اند که در معرکۀ آزادی در آزمون تاریخ سربلند بوده اند و قامت شان راست و قدم های شان استوار. از این که پس از هر پیروزی که آزادی را حاصل کرده اند ، یغما گرانی در کمین نشسته با فریب و تزویر آزادی کسب شده را به یغما برده اند ، بساط فساد ، رشوه ، اختلاس ، غدر و خیانت را هموار کرده اند و در آشفته بازار فساد ، رشوه و اختلاس ، غدر و خیانت آزادی را به دار آویختند و آزادگان را به ماتم نشاندند. یا هم افسون قرائت انحرافی از دین بسان زنجیر، آزادی را در بند کشیده و با تیغ بی رحمی گلویش را دریده تا صدای آزادی را در این خطۀ آزادگان خفه کند و در ماتم آزادگان ، سرود شادی سردهد. تا هنوز و هم اکنون پس از گذشت سالیانی درد ها وآلام بی شماری در جامعۀ ما محسوس است و مفاهیمی که با درد ها و آلام نسبت مستقیم و غیر مستقیم دارند زخم های روحی و روانی را در فرد فرد…

بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ مکاتب فکری و تفسیری شبه قارۀ هند کثرت گرائی در تفکر اسلامی ( در پیوست با هشت بخش گذشته یا بحث استنتاجی از هشت بخش گذشته ) بخش نهم نویسنده : عبدالبصیر صهیب صدیقی تاریخ نشر : 13.04.2023 آنگاه که علوم تفسیر قرآنکریم در شبه قارۀ هند روز تا روز بی رمق شده می‌رفت و اهتمام بر تفسیر قرآنکریم به حد زیاد تقلیل یافت و در این راستا تلاش های شاه ولی الله دهلوی تعمیم نیافت تا اینکه  در قرن نوزدهم بار دیگر مورد توجۀ علماء و دانشمندان عرصۀ دینی قرار رفت و شایان ذکر ست معارف اسلامی در شکل مکاتب فکری فقهی در زمانیکه علوم تفسیر از توجه جدی برحوردار نبودند ، بیشترین اهتمام را از آن خود ساخته بودند. قرن دوم هجری که در تاریخ تفکر اسلامی از اهمیت توجۀویژه برخوردار است یعنی در این قرن بر اساس نفوذ و ترویج فلسفۀ یونان باستان ، فتنۀ انکار حدیث سربلند کرد که علم بر دار این فتنه مکتب کلامی معتزله معروف است. این موج با تلاش وسیع مفسرین ، محدثین ، دانشمندان عرصۀ زبان فرو نشانده شد ، تا اینکه به نحوی دیگری در قرن نوزدهم در شبه قارۀ هند ، مصر و عراق فتنۀ انکار حدیث سربلند کرد که این فتنه انکار با سپردن تفسیر و فهم قرانکریم به علوم طبیعی یا علوم ساینتفیک همراه شد که بسیاری از معارف قرآنی بر اساس علوم طبیعی و ساینسی یا توجیه شدند و یا اینکه انکار شدند.