بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ
نگاه قرآن در رابطه به زن تبعیضآمیز نیست(بخش اول)
نویسنده : سلیم صائب
بخش اول
تاریخ انتشار: 29.07.2023
اعتبار بخشی قرآن به مرد و زن متوازن و منصفانه است.
نگاه قرآن در رابطه به زن و مرد متوازن و عادلانه است. قرآن تفاوتهای فزیولوژیکی را نشانۀ برتری یکطرف بر طرف دیگر به حساب نمیآورد؛ زیرا اصل و سرچشمه¬ی وجود همه ی انسانها یکی¬است و همه خاکی و آدمینژادند؛ اما وقتی سخن به تفسیرها و فهمهای بشری میرسد، متأسفانه باورهای ما شیرازه پیدا میکنند و جایگاه زنان در اسلام به رنگ خاکستری درمیآید و عامدانه به زیر کشیده میشود.
آنانی که در گذر تاریخ چلچراغهایی را برای فهم کتاب خدا روشن کردهاند، همه ظرفیتهای بزرگ و قابلاحتراماند؛ اما از این نکته نباید غافل بمانیم که آدمها همه فرزندان زمانه¬ها و محیطهای اجتماعی خویشاند. رویکرد ما انسانها اغلباً معلول محیطها و فرهنگهاییاست که ما در آن¬ها چشم به دنیا گشوده، تربیتدیده، رشد کرده و بزرگشدهایم. استثنا در این میدان، یک رویداد نادر و شاید معدوم است. بنا به همین دلیل هندوان هندو، یهودیان یهودی و مسلمانان همیشه، مسلمان باقی میمانند.
این قصه در درون گرایشهای دینی، مذهبی و فرهنگی معین، نیز صدق میکند. وقتی فردی در محیط تربیتی خاص و معینی آموزش ببیند، لاجرم در همان بیشه پهلو میزند و از همان آب و گل دفاع می¬نماید و اینجاست که شیخهای عربستان سعودی شیعیان را رافضی و کافر می¬خوانند و آخندهای شیعی سنی¬ها را ناصبی و حرامزاده می¬دانند. پس میتوان گفت که آدمها همه و یا اغلباً فرزند محیطهای تربیتی، فرهنگی و اجتماعی خویشاند.
حساب مفسران را از این مقوله جدا مدانید. باید فهمها و برداشتهای بشری آنانی را که در هزار و یا هشتصد سال قبل و یا سدهها پیش از ما زندگی مینمودند، در همان سیاقهای زمانی و مکانی، مورد بازبینی و مطالعه قرار بدهیم. آن بزرگواران نبوغهای استثنایی و ظرفیتهای خارقاند؛ اما کارهایشان از خطا تهی نیست و این خطاها زمانی برای ما قابل هضم میشوند که جایگاه عصمت و پیامبری به مفسران نبخشیم و نص معصوم و کلام خدا را با هیچ فهمی، در هیچ سطحی برابر ندانیم.
وقتی شما به این نکته رسیدید، حساب کتاب خدا از فهمها و برداشتهای بشری جدا میشود و قرآن تا قیام قیامت، قرآن باقی میماند؛ اما اگر قناعتها و برداشتهای بشری از قرآن را بدون هیچ تمیزی، عین قرآن بدانیم و تفسیر کلام خدا را پایانیافته تلقی کنیم و آن را تا سطح تکرار و تراکم نقل اندر نقل تنزل بدهیم، مسلماً به دین آسیب میزنیم و فرصت بازخوانی نص معصوم و خوض در دریایی معانی آن را از مسلمانان میگیریم.
حقوق و جایگاه زنان در اسلام را بایست در همین آیینه ببینیم. اگر نگاهها و برداشتهای ما انحراف پیدا میکنند و بهتبع آن دایرۀ حقوق زنان در چارچوب فهم¬های دینی ما تنگ و لاغر میشود و شلاق استبداد مرد بر سرنوشت نصف جوامع اسلامی حاکم میگردد، نباید این پدیده را به حساب کتاب خدا و اسلام بگیریم و از اصل اقتدار مطلق و بلا مزاحم تاریخی مرد و نقش آن در به حاشیه راندن زنان و حتی تفسیر نصوص دینی غافل بمانیم.
با هزار یقین و اعتماد می توان گفت که نگاه قرآن در رابطه به مرد و زن تبعیضآمیز نیست. قرآن میان این دو جنس تفاوتی قائل نمیشود و بلکه مرد و زن را دو انسان و دو مخلوق مکرم، ارجمند و مسئول معرفی میکند و کارهای خوب و بدشان را با عین پیامد گره می¬زند. قرآنکریم در دهها مورد مردان و زنان را در کنار هم قرار میدهد و صعود و هبوط هر دو جنس را معلول کارهای خوب و بد آن ها و نه بالتبع هویتهای مردانه و زنانه می¬داند. این روند بسیار روشن و راسخ در سینۀ قرآن نهادینه و متاصل است؛ ولی حضور پر قدرت مرد در تاریخ بر فهم¬های ما سایه افکنده و پانشانه¬های خود در هیکل تفسیر¬های مردانه¬ از کتاب خدا را به میراث می¬گذارد.
اگر زنان در امتداد تاریخ اسلامی در میدان¬های جهاد و فقه و حدیث حضور پیدا کرده و خوش درخشیده اند؛ در میان مفسران قرآن کریم هیچ چهره¬ی شاخصی از جامعه¬ی زنان مسلمان قد نکشیده و دیده نمی¬شود. فقدان زنان مفسر شاید یکی از عوامل فرو افتادگی¬های گسترده و زیانبار در نگاه¬های سخت¬گیرانۀ ما نسبت به زن و حقوق زنان در جوامع به خصوص سنتی و محافظه¬کار اسلامی است.
به هرحال ما در این جا برای این که نشان بدهیم موضع قرآن در رابطه به مرد و زن متوازن، عدالت محور و انقلاب آور است، شواهد زیر را از کلام خدا بر می¬داریم و آن¬ها را یکجا با هم مرور میکنیم تا آن¬هایی که برای انصاف ارزشی قائلاند و پژوهشهای علمی و بیطرفانه را ارج میگذارند، در داوری های خود در رابطه به اسلام و قرآن و محمد از این پهلو¬های روشن و صفحات تابناک و درخشان غافل نمانند.
قرآنکریم میفرماید:
1- «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا»
(ما بنی آدم را گرامی داشتیم و آن ها را در خشکی و دریا حمل کردیم و از انواع روزی های پاکیزه به آن ها روزی دادیم و بر بسیاری از آفریده های مان برتری بخشیدیم.)
قابل تذکر می دانم که بنی آدم شامل هر دو طیف مرد و زن میگردد، به عبارت دیگر زنان به همان پیمانه بنی آدم اند که مرد و جنس نر است.
باز میفرماید:
۲– «إِنَّ ٱلْمُسْلِمِينَ وَٱلْمُسْلِمَٰتِ وَٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَٱلْقَٰنِتِينَ وَٱلْقَٰنِتَٰتِ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلصَّٰدِقَٰتِ وَٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰبِرَٰتِ وَٱلْخَٰشِعِينَ وَٱلْخَٰشِعَٰتِ وَٱلْمُتَصَدِّقِينَ وَٱلْمُتَصَدِّقَٰتِ وَٱلصَّٰٓئِمِينَ وَٱلصَّٰٓئِمَٰتِ وَٱلْحَٰفِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَٱلْحَٰفِظَٰتِ وَٱلذَّٰكِرِينَ ٱللَّهَ كَثِيرًا وَٱلذَّٰكِرَٰتِ أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا»
(مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ايمان و زنان با ايمان، مردان مطيع فرمان خدا و زنانی كه از فرمان خدا اطاعت میكنند، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان شكيبا و زنان شكيبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق کننده و زنان انفاق كننده، مردان روزه دار و زنانی كه روزه می گیرند، مردانی كه دامان خود را از آلودگی به بی عفتی حفظ میكنند و زنانی كه پاكدامن اند، و مردانی كه بسيار به ياد خدا هستند و زنانی كه بسيار ياد خدا میكنند، خداوند برای همۀ آن¬ها مغفرت و پاداش عظيمی فراهم ساخته است.)
در اینجا چنانچه ملاحظه می فرمایید خداوند هیچ تمییزی و هیچ تفاوتی میان خوبان دو جنس مرد و زن و پاداش اخروی آنان، قائل نشده است.
باز میفرماید:
۳– «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
(ای مردم، ما شما را از يك مرد و زن آفريديم، و تيره ها و قبيله ها قرار داديم، تا يكديگر را بشناسيد، ولی گرامی ترين شما نزد خداوند باتقواترين شماست، خداوند دانا و خبير است.)
در این جا خداوند تمامی افراد بشر یعنی عموم انسان ها را مورد خطاب قرار میدهد و هرگز مردان را بالا و زنان را پایین نمینشاند؛ بلکه میفرماید هرکسی که باتقواتر است؛ یعنی به ساحت حقوق و جان و مال و ناموس دیگران تجاوز نمیکند، نزد خداوند گرامیتر است.
باز میفرماید:
۴– «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا * قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا * وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا»
(و سوگند به نفس آدمی و آن کس که آن را سامان داد، سپس بزهکاری و پرهیزکاری¬اش را به او الهام کرد، بی تردید هر کسی که آن را تزکیه کرد، رستگار شد و هرکسی که آن را آلوده ساخت، نومید گشت.)
کلمۀ نفس در این مقام بدون هیچ تمیزی شامل مرد و زن میگردد و هیچ گونه تبعیضی به کار برده نمیشود.
باز میفرماید:
۵– «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ، وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ»
(پس هر كس به قدر ذره¬ای كار خير انجام بدهد آن را میبيند، و هرکس به قدر ذره¬ای کار بد انجام بدهد آن را می¬بیند.)
در اینجا کلمۀ «من» باز شامل حال هر دو طیف یعنی مرد و زن، بدون هیچ تبعیض و تفاوتی میگردد.
باز میفرماید:
۶– «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثی ..»
(پروردگارشان دعای شان را اجابت کرد(و فرمود) من عمل هیچ عمل کننده را اعم از مرد و زن ضایع نمی کنم.)
در این موضع قرآنکریم با تفکیک اسم مرد و زن به هر دو جنس وعده می سپارد که کار هیچ طرفی را بی مزد باقی نمی گذارد.
باز میفرماید:
۷– «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَن لَّا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوف فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»
(ای پيامبر هنگامی كه زنان مؤمن نزد تو آيند و با تو بيعت كنند كه چيزی را شريك خداوند قرار ندهند و دزدی ننمایند و زنا نکنند و فرزندان خود را نكشند و تهمت و افترایی پيش دست و پای خود نياورند و در هيچ كار شايسته¬ای مخالفت فرمان تو نكنند، با آن¬ها بيعت كن و برای آن¬ها از درگاه خداوند طلب آمرزش نما كه خدا آمرزنده و مهربان است.)
در این موضع چنانچه می¬بینید به زنان نیز حق سیاسی داده شده می¬شود که در صحنه¬ها حضور پیدا کنند و با پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم، بیعت نمایند. بیعت یعنی اعلان حمایت از داعیه¬ی نبوت و رسالت پیامبرانه و قرار گرفتن در سنگر دفاع از اسلام و قرآن و پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم.
باز میفرماید:
۸-«لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ»
(برای مردان از آن چه کسب کرده اند بهره ای و (همچنان) برای زنان از آن چه کسب کرده بهره ای است.)
قرآن در این جا می فرماید که مرد و زن بدون هیچ تبعیض و تمیزی به آن چه می کنند، می رسند.
باز میفرماید:
۹– «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ ما کانوا یعملون»
(هر كسی که کار خوب کند، چه مرد باشد و چه زن، در حالی که مؤمن باشد، به او حيات پاكيزه می بخشيم، و پاداششان را بر پایه بهترين عملی كه انجام دادند می دهیم.)
در این موضع بشارت الهی بدون هیچ تفاوتی متوجه هر دو جنس مرد و زن است.
باز میفرماید:
۱۰– «وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ»
(و به انسان در باره ی پدر و مادرش سفارش کردیم، مادرش وی را با ضعف بالای ضعف حمل می کرد.)
در این مقام؛ ضمن توصیه در بارۀ رعایت حقوق پدر و مادر، جایگاه ویژه برای مادر که زن است بخشیده اند.
باز میفرماید:
۱۱– «الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ»
(زن و مرد زناكار را هر يك، صد تازيانه بزنيد.)
در این موضع چنانچه می بینید پیامد تخلف و نتیجۀ ارتکاب زنا برای هر دو طرف مرد و زن، یکچیز عنوان شده است.
باز میفرماید:
۱۲– «وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا»
(دست مرد دزد و زن دزد را به كيفر عملی كه انجام داده اند به عنوان يك مجازات الهی قطع كنيد.)
در این جا چنانچه می بینید، عین قصه و عین عقوبت در بارۀ دزدی و سرقت تکرار شده است.
باز میفرماید:
۱۳– «وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَـٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا»
(مرد و زنی که عمل خیر انجام بدهند و مؤمن باشند، درست همین گروه وارد بهشت می گردند و کم ترین ستمی به آن ها نمی شود.)
در این مقام مردان و زنانی را که کارهای خوب انجام میدهند، بدون هیچ تمیزی به بهشت برده می شوند.
باز میفرماید:
۱۴– «وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ»
(برای زنان همان حقوقی است که آن ها بالای مرد ها دارند.)
در این آیه ی مبارک مرد و زن به صورت یکسان در برابر همدیگر، مسئول شناخته می شوند.
باز می¬فرماید:
۱۵-«وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ، وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ۚ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»
(مردان و زنان با ايمان یار و ياور يكديگرند، امر به معروف و نهی از منكر می¬كنند، و نماز را بر پا میدارند و زكات را میپردازند، و خدا و رسولش را اطاعت مینمايند، خداوند به زودی آن¬ها را مورد رحمت خويش قرار میدهد خداوند توانا و حكيم است. خداوند به مردان و زنان با ايمان باغ¬های از بهشت وعده داده كه نهرها در فرودست¬های آن جاری¬ هستند، جاودانه در آن¬ها می¬مانند و (همچنان) خانه¬های پاكيزه در بهشت¬های عدن (به آن¬ها می¬دهد) و (اما) خشنودی خداوند بهتر از همه چیز است و حقا که این پيروزی بزرگ است.)
در این¬جا نیز میان مرد و زن تفاوتی قایل نمی¬شوند و بلکه آن¬ها را یاور و مکمل همدیگر می¬شناسند که به سوی خوبی¬ها دعوت می¬کنند و از بدی¬های برحذر می¬دارند. قرآن کریم در این آیه¬ی مبارک صراحت دارد که زنان مانند مردها می¬توانند در صحنه¬ها حضور پیدا¬ کنند و فعالیت¬های اصلاح¬طلبانه و اجتماعی داشته باشند. بلی؛ قرآن هر دو جنس مرد و زن را مسئول می¬شناسد و آن¬هایی را که از میان زنان و مردان در جهت اصلاح مردم و محیط¬های زندگی خویش نقش ایفا می¬نمایند و کارهای نیک انجام¬ می¬دهند وعدۀ خیر می¬دهد و بعد از سفر از این جهان به بهشت می¬برد و وارد آن مقام¬های امن می¬گرداند.
باز می¬فرماید:
۱۶-« لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَيُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَكَانَ ذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِيمًا»
(تا مردان و زنان مؤمن را به بوستان¬هایی که جویباران از فرودست آن¬ها جاری است در آورد، جاویدانه در آن¬ها بمانند و گناهان آن¬ها را ببخشد و این در نزد خداوند پیروزی بزرگ است.
در این موضع عین موقف به روشنی در قبال هر دو جنس تبلور می¬یابد.
باز می¬فرماید:
۱۷-«يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَى نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ بُشْرَاكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»
(روزی که می بینی مردان و زنان مؤمن شعشعۀ نور¬شان پیش رو و سمت راست¬شان می¬شتابد(به آن¬ها می¬گویند) بشارت باد بر شما امروز، باغ¬هایی که نهرها از فرودست آن¬ها جاری است، جاویدانه در آن¬ها می¬مانید و این پیروزی بزرگ است.
در این جا باز همان قصة تکرار می¬شود و خوبان و صالحان از میان هر دو جنس و به یک شکل و بدون هیچ تفاوتی در سرای آخرت مورد اکرام قرار می¬گیرند.
باز می¬فرماید:
۱۸-«فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ»
(پروردگارشان دعای آن¬ها را اجابت کرد (و فرمود) من عمل هیچ عمل کنندۀ از شما را چه مرد و چه زن، ضایع نمی کنم، شما از یکدیگر هستید، آن¬هایی که هجرت کردند و از خانه¬های¬شان بیرون رانده¬ و در راه من آزار دیده¬اند و جنگ¬کردند و کشته¬شدند، قطعاً گناه¬هان آن¬ها را می¬بخشم و آن¬ها را به بهشت¬هایی که از زیر درختان آن¬ها نهرها جاری است، وارد می¬کنم، این پاداشی است از جانب خداوند و نزد خداوند است پاداش نیکو.)
خداوند در این آیة مبارکة به زنان و مردانی که در راه خداوند متقبل رنج¬ و سختی¬ شده و مبارزه کرده اند مژدۀ خیر می¬دهد که آنان را بدون توجه به تفاوت¬های جنسیتی و جایگاه مردانه و زنانۀ شان، وارد باغ¬های بهشت می¬سازد و مورد اکرام قرار می¬دهد.
باز می¬فرماید:
۱۹-«وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِينًا»
( و هیچ مرد و زن با ایمانی حق ندارد هنگامی که خداوند و پیامبرش در رابطه به موضوعی فیصله صادر¬کنند اختیاری از خود داشته باشد و هرکسی که نافرمانی خداوند و پیامبرش را نماید به گمراهی آشکار گرفتار شده است.
در این جا باز نگاه قرآن در رابطه به هردو جنس مرد و زند متطابق است و هر دو طرف را به صورت یکسان از نافرمانی و سرپیچی از دستور خداوند و پیامبر برحذر می¬دارد.
باز می¬فرماید:
۲۰-«وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا»
(و آنانی که مردان و زنان مؤمن را بدون تقصیر و گناه بیازارند قطعاً بار تهمت و گناه آشکاری را بردوش می¬کشند.)
اگر قرآن کریم در آیۀ فوق دو طرف مرد و زن مؤمن را از عواقف سرپیچی از اوامر خداوند و پیامبرش هشدار می¬دهد، در این موضوع به کسانی که بدون هیچ دلیل و مدرکی به آن¬ها تهمت می¬بندند و بی سبب مردان و زنان مؤمن را مورد اذیت و آزار قرار می¬دهند، هشدار می¬دهد که عمل¬شان زشت و عواقب آن سنگین است.
به نظرم برای آنانی که به دنبال حقیقتاند، بیان اینهمه شواهد کافی است که بدانند اسلام میان مرد و زن تفاوتی قائل نمیشود؛ اما آنانی را که به دنبال بهانهاند و نگاه بیمار و کج در بارۀ این دین بزرگ دارند، نمیتوان با هیچ حجت و دلیلی قناعت داد؛ چه مشکل آنان فقدان دلیل نیست که تعصب کور و دشمنی صریح و آشتی¬ناپذیر با اسلام و قرآن و محمد صلی الله علیه و سلم است